Արամ Լենսերովիչ, ասեք խնդրեմ, ինչպե՞ս է դրսևորվում լնդերի անկումը վաղփուլերում և ի՞նչ է դա։

Ռեցեսիան լնդերի կորուստն է, որը լնդերի հյուսվածքի և ոսկորների ատրոֆիայի հետևանք է։Ռեցեսիան կարող էլինել տեղային՝ մեկատամի տարածքում, կամ ընդհանրացված՝ ծածկելով միքանի ատամ կամամբողջ ատամնաշարը։ Հիվանդներին առաջին հերթին անհանգստացնում է ատամների զգայունության բարձրացումը և լնդերի տեսքը: Ժամանակի ընթացքում ռեցեսիան հանգեցնում էատամի արմատի արտաքին հատվածի մերկացմանը, ինչը նշանակում է միշարք լուրջ բարդությունների՝ զգայունության բարձրացում, լնդերի կցման կորուստ ատամին և, ի վերջո, հենց ատամի կորուստ: Ուստի ռեցեսիան չի կարելի համարել զուտ կոսմետիկ խնդիր։

Ի՞նչ պատճառներով կարող է առաջանալ լնդերի հյուսվածքի անկում:

Սա առաջին հերթին գենետիկ նախատրամադրվածություն է, որը հանդիպում է հիվանդների 20-30%-ի մոտ։ Նրանց լնդերն ունեն սպեցիֆիկ կառուցվածք՝ այն շատ բարակ է, նոսրացած լորձաթաղանթով։ Նախկինում բժիշկները ոչինչ չէին կարող անել ժառանգական գործոնի հետ կապված, սակայն այժմ, հայտնաբերելով ռեցեսիան կամ հետագայում դրա առաջացման վտանգը, հիվանդին կարելի է օգնել։ Լնդերի ռեցեսիայի այլ հնարավոր պատճառներ կան՝ բորբոքային պրոցեսներ, տրավմա, այդ թվում՝ ատամնաթելից կամ ատամի ագրեսիվ խոզանակից, լնդերի հյուսվածքի տարիքային փոփոխություններից, սխալ տեղադրված օրթոպեդիկ, օրթոդոնտիկ կառուցվածքներից և բրեկետներից:

Բուժման ո՞ր մեթոդն այսօր կարելի է համարել ամենաարդյունավետը։

Եթե ​​խնդիրը հայտնաբերվում է վաղ փուլում, ապա լնդերի հաստությունը կարելի է բարձրացնել հիալուրոնաթթվի ներարկումների միջոցով։ Եթե ​​լնդերն արդեն «թուլացել են», ապա անհրաժեշտ է շարակցական հյուսվածքի փոխպատվաստում, որը կփակի բաց արմատները և կբարելավի կոսմետիկ վիճակը։ Դոնորական հյուսվածքը սովորաբար վերցվում է հենց հիվանդից՝ քմային  ​​հատվածից կամ վերին ծնոտի հատվածից, որը գտնվում է վերջին ատամի հետևում։ Վերցվում է մի փոքրիկ, բարակ կտոր, որը պահանջում է ամենանուրբ մշակումը: Փոխպատվաստումն իրականացվում է բարձր խոշորացմամբ՝ օգտագործելով լավագույն ասեղները։ Սա ոսկերչական աշխատանք է։

Արդյո՞ք պատահում է, որ ռեցեսիայի գոտին բավականին մեծ է, և հիվանդը չունի բավարար սեփական հյուսվածք փոխպատվաստման համար:

Ինչպես ցույց է տալիս պրակտիկան, մի քանի ամսվա ընթացքում դոնոր գոտիները ամբողջությամբ վերականգնվում են։ Եղել են դեպքեր, երբ 3-4 անգամ մի հատվածից փեղկ ենք վերցրել, հյուսվածքն ամբողջությամբ վերականգնվել է։ Այսօր սա ամենաարդյունավետ տեխնիկան է, որը ատամնաբույժների տրամադրության տակ է՝ լնդերը վերականգնելու համար։

Դուք լնդերի հյուսվածքների փոխպատվաստման ոլորտում առաջատար մասնագետներից եք, և ձեր տեխնիկան սովորելու համար ձեր սեմինարներին մասնագետներ են եկել ոչ միայն Ռուսաստանի ամբողջ տարածքից և ԱՊՀ երկրներից, այլև հեռավոր արտերկրից: Ինչո՞վ է պայմանավորված ձեր տեխնիկայի նկատմամբ նման հետաքրքրությունը:

Փաստն այն է, որ պլաստիկ պարոդոնտոլոգիան շատ երիտասարդ գիտություն է, որն առաջացել է ընդամենը 20 տարի առաջ: 2000-ականների սկզբին ոչ ոք դեռ չգիտեր, թե ինչպես աշխատել շարակցական հյուսվածքի փոխպատվաստման հետ: Համաշխարհային մասնագիտական ​​մամուլում առանձին տեղեկություններ են եղել, որ հնարավոր է բաց արմատները ծածկել լնդի այլ հատվածից դոնորային հյուսվածքով, սակայն այս տեխնիկան դեռ մշակված և նկարագրված չէր։ Ես իրականում առաջինն էի, ով նման փոխպատվաստում կատարեց, և այն հաջողվեց։ Իսկ հիմա կարող եմ ասել, որ պրակտիկայի բոլոր տարիներին ոչ մի բարդություն չեմ ունեցել։ Դե, քանի որ այն ժամանակ ոչ ոք նման փոխպատվաստում չէր արել, ոչ միայն առանձին բժիշկները վերապատրաստման կարիք ունեին, այլ ամբողջ բժշկական հանրությունը:

Ինչպես արդեն ասացիք, լնդերի ռեցեսիա ունեցող հիվանդին առաջին հերթին մտահոգում է խնդրի էսթետիկ կողմը, և պլաստիկ վիրաբուժությունը անմիջապես լուծում է այդ խնդիրը: Ի՞նչ երկարաժամկետ ազդեցություն ունի այս վիրահատությունը ատամների առողջության վրա:

Լնդերի պլաստիկ վիրահատությունն ունի շատ հզոր թերապևտիկ, այսինքն՝ բուժիչ բաղադրիչ։ Այս վիրահատությունը ոչ միայն ծածկում է արմատը, այլեւ երկարացնում է ատամների կյանքը։ Սա ապացուցված է հետազոտական ​​բազայով, որը ես հավաքել եմ երկար տարիների պրակտիկայի ընթացքում: Գիտական ​​տվյալները հստակ ցույց են տալիս, որ շարակցական հյուսվածքի փոխպատվաստումը ոչ միայն էսթետիկ արդյունք է տալիս, այլեւ հանգեցնում է լնդերի վերականգնման, իսկ որոշ դեպքերում՝ ոսկրային հյուսվածքի վերականգնմանը։

Ճի՞շտ է, որ լնդերի պատվաստումը գրեթե միշտ անհրաժեշտ է իմպլանտներ տեղադրելիս:

Իմ փորձով նման անհրաժեշտություն առաջանում է 80% դեպքերում։ Դա պայմանավորված է նրանով, որ ատամի արդյունահանումը հաճախ տրավմատիկ է, և իմպլանտի համար դիմելիս հիվանդն արդեն լնդերի հետ կապված խնդիրներ ունի: Եվ դրանք պետք է լուծվեն։ Որպեսզի իմպլանտը երկար տարիներ ծառայի, այն պետք է տեղադրվի առողջ, համապատասխան լնդերի մեջ։ Ցավոք, ոչ բոլոր բժիշկներն են դահասկանում:

Իսկ եթե ատամի հեռացումից անմիջապես հետո կատարվի անհապաղ իմպլանտացիա:

Ավելի քիչ հաճախ, բայց որոշ դեպքերում անհրաժեշտ է լնդերի վիրահատություն: Ի վերջո, ատամը, որը մենք հեռացնում ենք, խնդրահարույց էր, և այս խնդիրները տևել են մեկ օրից ավելի, ինչը նշանակում է, որ լնդերը ժամանակ են ունեցել փոփոխությունների ենթարկվելու։ Մեր խնդիրը ոչ միայն իմպլանտի տեղադրումն է, այլ նաև փափուկ հյուսվածքների թերությունը շտկելը: Միայն այս դեպքում կարելի է խոսել բուժման երկարաժամկետ հաջողության մասին։ Ուրախ եմ իրականացնել այն հիվանդների հետագա հետազոտությունները, որոնց վիրահատություններ եմ կատարել 5-10-20 տարի առաջ։ Նրանք ցույց են տալիս կայուն արդյունքներ և գերազանց էսթետիկա: Ինձ համար՝ որպես բժշկի, սա իմ աշխատանքի ամենաբարձր գնահատականն է։